काठमाडौँ, माघ २ । उपवासलाई एक अत्यन्त स्वस्थ बानी हो। आयुर्वेद र पेट स्वास्थ्य विशेषज्ञले “कम्तीमा हप्तामा एक पटक वा महिनामा एक पटक” उपवास गर्न सुझाव दिन्छ। विज्ञका अनुसार एक पटक उपवास बस्दा मुटुको स्वास्थ्य, मस्तिष्कको कार्य र प्रतिरक्षा प्रणालीलाई विभिन्न तरिकाले प्रभावकारी बनाउन मद्दत गर्छ।
-मुटुको स्वास्थ्य
जब हामी उपवास बस्छौं, हाम्रो शरीरले हाम्रा सबै ग्लुकोज, बोसो, केटोन्स र भण्डारहरू प्रयोग गर्छ। यसले हाम्रो शरीरमा सूजन कम गर्न, हृदय सम्बन्धी विकारहरू, ट्राइग्लिसराइड्स, कोलेस्ट्रोल, र इन्सुलिन प्रतिरोध र जीवनशैली विकारहरू संग लड्न मद्दत गर्दछ। उपवासले हाम्रो शरीरको सबैभन्दा ठूलो डिटोक्सिफाइ गर्ने अंग कलेजोलाई पनि आराम दिन्छ।
तपाईंको कलेजोले मानव शरीरको प्राथमिक निस्पंदन प्रणालीलाई प्रतिनिधित्व गर्दछ, विषाक्त पदार्थहरूलाई र फोहोर उत्पादनहरूमा रूपान्तरण गर्दछ, तपाईंको रगत सफा गर्दछ र शरीरलाई यसले सबैभन्दा महत्त्वपूर्ण प्रोटिनहरू प्रदान गर्न पोषक तत्वहरू को सन्तुलन गर्ने काम पनि गर्दछ।
-मस्तिष्कको प्रभावकारी कार्य
उपवासले तपाईको दिमागको स्वास्थ्यलाई पनि मद्दत गर्न सक्छ। विशेषज्ञका अनुसार उपवासले तपाईंको ध्यान केन्द्रित गर्ने र नयाँ विचारहरू उत्पन्न गर्ने क्षमतामा सुधार गर्दछ। साथै, मस्तिष्कसँग सीधै जोडिएको आन्द्रा, जसले सामान्यतया हरेक माइक्रो मिलियन सेकेन्डमा सन्देशहरू पठाउँछ उपवास बस्दा विश्राम अवधिमा हुन्छा जसले मस्तिष्कलाई ध्यान केन्द्रित गर्न अनुमति दिन्छ। यही कारणले धेरै सफल पुरुष र महिलाहरूले भने, “भोक रहनुहोस्, गरीब रहनुहोस् …।” अधिकतम रचनात्मकता र समस्या समाधान गर्न धेरै सहयोग गर्दछ।
-प्रतिरक्षा प्रणाली
उपवासले हाम्रो शरीरलाई “नयाँ प्रतिरक्षा प्रणाली” पुन: उत्पन्न गर्न पनि सहयोग गर्छ। यो भर्खरै क्यालिफोर्निया विश्वविद्यालयले प्रमाणित गरेको कुरा हो। उपवासले हाम्रो शरीरमा ठूलो संख्यामा सेतो रक्त कोशिकाहरू भत्काउँछ, जसले शरीरलाई नयाँ प्रतिरक्षा प्रणाली पुनर्स्थापित गर्न र निर्माण गर्ने संकेत दिन्छ।”
हप्तामा वा महिनामा एक पटक उपवास बस्दा तौल घटाउने भन्दा धेरै महत्त्वपूर्ण फाइदाहरू छन्। यसले रक्तचाप कम गर्न मद्दत गर्छ, र घ्रेलिन र लेप्टिन जस्ता हार्मोनहरूमा पनि सकारात्मक प्रभाव पार्छ, जसले भोकलाई नियन्त्रण गर्छ। यसबाहेक, यसले कम खाँदा पेट भरिएको महसुस गर्ने क्षमता बढाउँछ।
उपवासले इन्सुलिन संवेदनशीलतामा पनि सुधार गर्छ। यो कार्बोहाइड्रेट राम्रोसँग सहन गर्न शरीरको क्षमताको लागि जिम्मेवार छ। एक दिनको उपवासले बोसोलाई ऊर्जामा परिणत गर्छ, जसले तौल घटाउन मद्दत गर्छ। हप्तामा वा महिनामा एक पटक उपवास बस्दा हाम्रा कोशिकाहरूलाई पुनरुत्थान गर्छ, हाम्रो प्रतिरक्षा प्रणालीलाई बढाउँछ, हाम्रो सहनशीलताको स्तर बढाउँछ, र हाम्रो आयु पनि बढाउँछ। यसले अटोफेजीको प्रक्रियालाई बलियो बनाउँछ र बलियो खुट्टामा उपवास बस्ने मानिसहरूलाई लामो र अधिक युवा जीवनको आनन्द लिन मद्दत गर्छ।”
उपवास अत्यन्त लाभदायक हुन सक्छ। यसले इन्सुलिन संवेदनशीलता (शरीरको कार्बोहाइड्रेट सहन सक्ने क्षमता) सुधार गरेर रगतमा चिनी र रक्तचापको स्तर व्यवस्थापन गर्न मद्दत गर्छ। यसले पुरानो सूजन कम गर्न सक्छ साथै पुरानो रोग हरु निको पार्न पनि धेरै हद सम्म
