पोखरा, चैत १३ । वर्षको यो समय तेस्रो देशका पर्यटकहरूको लागि मुख्य मौसम हो। पोखरामा होटलको अकुपेन्सी रेसियो कम्तिमा ८० प्रतिशत हुनुपर्ने यो समयमा होटेलको अकुपेन्सी दर २० प्रतिशत मात्रै भएकाले यहाँका पर्यटन व्यवसायीहरू आफ्नो व्यवसायको भविष्यप्रति निकै चिन्तित छन् ।
२० प्रतिशत अकुपेन्सी दरले होटलको सञ्चालन खर्च पनि धान्न नसक्ने पर्यटन व्यवसायी बताउँछन् । सञ्चालन खर्चहरू कभर गर्न कम्तिमा ४० प्रतिशत अधिभोग दर हुनुपर्छ।
होटल एशोसिएसन नेपाल (हान)ले यही वैशाख १२ देखि १४ गतेसम्म पोखरामा आयोजना गर्न लागेको १८औँ फेवा नववर्ष महोत्सवको तयारीको क्रममा भएको छलफलमा पर्यटन व्यवसायीले दैनिक भाडा उठाउन नसकेको बताए । ‘पर्यटन क्षेत्र निकै खस्किसकेको छ । होटलले मासिक बिजुलीको बिल पनि तिर्न सक्ने अवस्था छैन । पर्यटन क्षेत्र निकै अप्ठ्यारो अवस्थामा छ,’ एक पर्यटन व्यवसायीले भने, ‘पर्यटन क्षेत्र फस्टाउन सकेको छैन । कोभिड–१९ को महामारीको तुलनामा अहिले अवस्था कमजोर छ ।”
बैंक तथा वित्तीय संस्थाको उच्च ब्याजदर, पर्यटकको न्यून आगमन र महामारीसँगै सुरु भएको घाटाको श्रृङ्खलाका कारण पर्यटन व्यवसाय दिगो हुन नसकेको पर्यटन व्यवसायीले बताए ।
हानका अध्यक्ष लक्ष्मण सुवेदीले वर्षको यो समयमा होटलको अकुपेन्सी ८० देखि ९० प्रतिशत हुने भए पनि १५ देखि २० प्रतिशतमा झरेको बताए । पर्यटकीय सिजनमा २० प्रतिशत मात्र अकुपेन्सी दर हुने भएकाले होटल सञ्चालन खर्च धान्नै मुस्किल भएको उनले बताए ।
“पर्यटन क्षेत्र साँच्चै समस्यामा छ। सरकारले तत्काल उचित कदम चालेन भने यस क्षेत्रमा लगानी डुब्ने अवस्था छ,’ सुवेदीले भने । “सीमित होटलहरूमा थोरै पाहुना भए पनि धेरैजसो समस्यामा छन्। यदि यो अवस्था केही समय रहिरह्यो भने, लेकसाइडका धेरै होटलहरू बन्द हुनेछन् वा बेचिनेछन्।
पर्यटन व्यवसायीले खर्च धान्न नसक्दा होटल बेच्ने योजना बनाएको सुवेदीले बताए । ‘कतिपय होटल बैंक तथा वित्तीय संस्थाबाट लिलामी हुने डरमा छन् । पर्यटन क्षेत्र चारैतिरबाट आक्रमणमा परेको छ । विदेशी पर्यटकको आगमन निकै कम छ ।
यातायातको सहजता नहुँदा आन्तरिक पाहुना पनि घटेको पर्यटन व्यवसायीले गुनासो गरेका छन् । स्वदेशी पाहुनाको क्रयशक्ति पनि कमजोर छ । ‘बैंकको किस्ता तिर्ने वा दैनिक खर्च धान्न नसक्ने भएकाले बैंक तथा वित्तीय संस्थाका कारण पर्यटन व्यवसायी सबैभन्दा बढी तनावमा छन्,’ उनले भने ।
हानका केन्द्रीय सदस्य भरतराज पराजुलीले पोखरामा माघ १ गते भएको विमान दुर्घटनाले पर्यटन क्षेत्रमा ठूलो असर परेको बताए । “हवाई दुर्घटनाले सम्भावित आगन्तुकहरूमा नकारात्मक सन्देश फैलाएको छ। सडकको अवस्था नाजुक भएकाले पोखरा घुम्न जानेलाई कठिनाइ भएकाले पाहुनाको सङ्ख्या पनि घटेको छ,’ पराजुलीले भने, ‘सडकको यात्रा अप्ठेरो भएकाले एकपटक निजी गाडी लिएर पोखरा आएकाहरू फेरि आउन चाहँदैनन् । “
