काठमाडौ, चैत २४ । पछिल्ला दिनहरुमा सुनको भाउले लगातार नयाँ कीर्तिमान कायम गरिरहेको छ । निरन्तरजसो बढ्दै जाँदा यस साता नेपाली बजारमा सुनको भाउ तोलाकै १ लाख ३४ हजारसम्म पुग्यो । यही रफ्रतारमा बढ्दै जाँदा सुनको मूल्य केही समयमै डेढ लाख रुपैयाँसम्म पुग्न सक्ने विश्लेषणहरु भइरहेका छन् ।
विश्व बजारमै मूल्य बढेकाले स्थानीय बजारमा पनि त्यसको सीधा प्रभाव परेको हो । किनभने हाम्रो बजारमा सुन पूरै आयातमा निर्भर रहेको छ ।सुनको मूल्य बढ्नुमा केही कारण रहेका हुन्छन् । सामान्यतयः माग र आपूर्तिकै कारण मूल्यमा प्रभाव पार्ने गर्छ । तर यसबाहेक अन्तराष्ट्रिय क्षेत्रमा अशान्ति, कलह बढेमा वा बढ्न सक्ने सम्भावना देखिए पनि सुनको भाउ बढ्ने गर्छ । किनभने लगानीकर्ताले लगानीको सुरक्षित क्षेत्र खोेजेका हुन्छन् । सुनलाई लगानीको सबैभन्दा सुरक्षित क्षेत्रमध्ये एक मानिन्छ ।
अहिले रुस र युक्रेन युद्धको त्रास थप बढेको छ । युद्ध नरोकिने हो कि भन्ने त्रास पनि देखिएको छ । यसले पनि विश्वभरका लगानीकर्ता सुनतर्फ आकर्षित भएको अनुमान गरिएको छ । सुनको भाउ बढ्नुमा अमेरिकी डलरको मजबुतीलाई पनि मुख्य कारण मानिएको छ । डलर बलियो भएसँगै विश्व बजारमा सुनको भाउसमेत उकालो लागेको विश्लेषकहरु बताउँछन् ।सुनचाँदी व्यवसायीका अनुसार अमेरिकी रिजर्भ बैंकले लिएको नीतिले पनि सुनको मूल्य बढेको छ ।
पछिल्ला दिनहरुमा चीनले सुनमा व्यापक लगानी वृद्धि गरेको छ । यसले पनि मूल्य वृद्धि गरेको अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चार माध्यमहरुले जनाएका छन् ।कपितय विश्लेषकहरुले भूराजनीतिलाई सुनको भाउ बढाउने प्रमुख कारण मानेका छन् । गाजा र युक्रेनमा भइरहेका युद्धहरु, आगामी अमेरिकी चुनाव र विश्वका प्रमुख अर्थतन्त्रहरुमा मन्दीको सम्भावनाले सुन मध्यम–अवधिमा बुलिस नै रहने देखिएको सीएनबीलेले लेखेको छ ।यस्तै, अमेरिकी फेडरल रिजर्भको ब्याजदर कटौतीको सम्भावना पनि रहेको छ ।
यता, एसिया र ब्रिक्स राष्ट्रहरुमा सुनको बढ्दो मागले पनि भाउ माथि लैजाँदै आएको छ । चिनियाँ लगानीकर्ता र घरपरिवारले सुनको माग बढाएको वर्ल्ड गोल्ड काउन्सिलको तथ्यांकले देखाएको छ ।यता, नेपाली बजारमा भने विश्व बजारमा तय हुने मूल्यकै सीधा प्रभाव पर्छ । सुन पूरै आयातमा निर्भर छ । यसकारण पनि मूल्य निर्धारणमा हाम्रो भूमिका कम रहेको व्यवसायीहरु बताउँछन् ।
व्यापारीले सुनको गहना बनाएर बिक्री गर्ने भएकाले सुनको भाउमा ज्याला, जर्दीसमेत जोडर उपभोक्तलाई दिइने गरिन्छ । जसले सामान्य उपभोक्तालाई भाउ अझै महँगो पर्न जान्छ ।मूल्य अचाक्ली बढेपछि स्थानीय बजारमा माग भने ह्वात्तै घटेको सुन व्ववसायीहरुको भनाई छ ।यस साताको बिहीबार सुनको भाउ अहिलेसम्मकै उच्च तोलाको १ लाख ३४ हजार रुपैयाँसम्म पुग्यो भने शुक्रबार भाउ केही घटेर तोलाको १ लाख ३२ हजार ७ सय रुपैयाँमा झर्यो ।
