एन्टाक्या, टर्की, फागुन ९ । टर्की र सिरियाको सीमा क्षेत्रमा सोमबार राति गएको भूकम्पमा परी छ जनाको मृत्यु भएको सीएनएन टर्कले जनाएको छ । दुई सातापछि गएको ठूलो भूकम्पमा ४७,००० भन्दा बढी मानिसको मृत्यु भएको छ भने लाखौं घरमा क्षति पुगेको छ। ।
सोमबारको भूकम्प, यस पटक ६.४ म्याग्निच्युडको, दक्षिणी टर्की सहर अन्टाक्या नजिक केन्द्रित थियो र सिरिया, इजिप्ट र लेबनानमा महसुस गरिएको थियो। यो १० किलोमिटर (६.२ माइल) गहिराइमा गएको युरोपेली भूमध्यसागरीय भूकम्प विज्ञान केन्द्रले जनाएको छ।
सीएनएन टर्कले एउटा उद्धार टोलीलाई भर्खरैको भूकम्पपछि केही मानिसहरू फसेको एउटा भवनमा प्रवेश गर्न भर्खरै चढेको देखाएको छ। भत्काउनु अघि नै मानिसहरु पहिले नै क्षतिग्रस्त भवनमा सम्पति पुन: प्राप्तिका लागि रहेका बेला भूकम्प गएको बताइएको छ ।
टर्कीका स्वास्थ्यमन्त्री फहरेटिन कोकाले सोमबार साँझको भूकम्पमा २९४ जना घाइते भएको र १८ जना गम्भीर घाइते भएका र अडाना र डोर्टियोलका अस्पतालमा लगिएको बताए ।
कोकाले ट्वीटरमा भनेका छन्, दुई हप्ताअघि ठूलो भूकम्पपछि सञ्चालनमा रहेका केही स्वास्थ्य संस्थाहरूबाट बिरामीहरूलाई बाहिर निकालिएको थियो, किनकि भवनहरूमा दरारहरू देखा परेका थिए।
समन्दगमा, जहाँ देशको विपद् र आपतकालीन व्यवस्थापन प्राधिकरण ले सोमबार एक व्यक्तिको मृत्यु भएको रिपोर्ट गरेको थियो, त्यहाँका बासिन्दाहरूले भने कि धेरै भवनहरू भत्किएका थिए तर प्रारम्भिक भूकम्प पछि अधिकांश सहर भागिसकेका थिए। भग्नावशेषका ढिस्को र खारेज गरिएका फर्निचरले अँध्यारो, परित्याग भएका सडकहरूमा लाइन लगाएका थिए।
मुना अल उमरले भनिन् कि उनी मध्य अन्टाक्याको पार्कमा पालमा थिइन् जब जमिन फेरि डरलाग्दो हुन थाल्यो। “मलाई लाग्यो कि मेरो खुट्टामुनि पृथ्वी फुट्छ,” उनले सोमबार आफ्नो ७ वर्षीय छोरालाई काखमा समातेर रोएर भनिन्।
अमेरिकी विदेशमन्त्री एन्टोनी ब्लिन्केनले सोमबार टर्कीको भ्रमणको क्रममा फेब्रुअरी ६ को भूकम्प र त्यसका परकम्पका कारण प्रभावित भएका उद्धार कार्यमा वाशिङ्टनले “जति समय लाग्छ” मद्दत गर्ने बताएका थिए।
दुई साताअघि गएको भूकम्पबाट मर्नेको संख्या टर्कीमा ४१,१५६ पुगेको एएफएडीले सोमबार बताएको छ, र यो अझै बढ्ने अपेक्षा गरिएको छ, ३८५,००० अपार्टमेन्टहरू ध्वस्त वा गम्भीर रूपमा क्षतिग्रस्त भएका छन् र धेरै मानिसहरू अझै बेपत्ता छन्।
राष्ट्रपति तैयप एर्दोगानले टर्कीका ११ भूकम्प प्रभावित प्रान्तमा करिब २ लाख अपार्टमेन्टको निर्माण कार्य अर्को महिना सुरु हुने बताएका छन् । अमेरिकी विदेश विभागका अनुसार टर्की र सिरियामा भूकम्पको प्रतिक्रियालाई समर्थन गर्न कुल अमेरिकी मानवीय सहायता $ १८५ मिलियन पुगेको छ ।
भूकम्पबाट बाँचेकाहरूमध्ये करिब ३५६,००० गर्भवती महिलाहरू छन् जसलाई तत्काल स्वास्थ्य सेवाहरूमा पहुँच आवश्यक छ, संयुक्त राष्ट्रको यौन तथा प्रजनन स्वास्थ्य निकायले जनाएको छ।
तिनीहरूमा टर्कीमा २२६,००० महिलाहरू र सिरियामा १३०,००० महिलाहरू छन्, जसमध्ये लगभग ३८,८०० जना अर्को महिनामा सुत्केरी हुनेछन्। तिनीहरूमध्ये धेरै शिविरहरूमा आश्रय लिएका थिए वा चिसो तापक्रममा परेका थिए र खाना वा सफा पानी पाउन संघर्ष गरिरहेका थिए।
सिरियामा, पहिले नै एक दशक भन्दा बढी गृहयुद्धले चकनाचुर पारेको छ, सबैभन्दा बढी मृत्यु उत्तरपश्चिममा भएको छ, जहाँ संयुक्त राष्ट्र संघले ४,५२५ जना मारिएको जनाएको छ। यो क्षेत्र राष्ट्रपति बसर अल-असदप्रति वफादार सेनाहरूसँग युद्धमा विद्रोहीहरूको नियन्त्रणमा छ, जसले सहायता प्रयासहरूलाई जटिल बनाउँछ।
सिरियाली अधिकारीहरूले असद सरकारको नियन्त्रणमा रहेका क्षेत्रमा १ हजार ४१४ व्यक्तिको मृत्यु भएको बताएका छन्। मेडिकल च्यारिटी मेडिसिन्स सेन्स फ्रन्टियर्स (एमएसएफ) ले उद्धार कार्यमा सहयोग गर्न आइतबार टर्कीबाट उत्तरपश्चिमी सिरियामा १४ वटा ट्रकको काफिले प्रवेश गरेको जनाएको छ।
विश्व खाद्य कार्यक्रमले पनि त्यस क्षेत्रका अधिकारीहरूलाई सिरियाली सरकार नियन्त्रित क्षेत्रहरूबाट सहायताको पहुँचमा रोक लगाउन दबाब दिइरहेको छ।
सोमबार बिहानसम्म, संयुक्त राष्ट्र मानवीय सहायताले भरिएका १९७ ट्रकहरू दुईवटा सीमा नाका हुँदै उत्तरपश्चिम सिरियामा प्रवेश गरेका थिए, मानवीय मामिलाको समन्वयको लागि संयुक्त राष्ट्रको कार्यालयका प्रवक्ताले भने। टर्कीमा रहेका हजारौं सिरियाली शरणार्थीहरू विनाशबाट प्रभावित आफन्तहरूसँग सम्पर्क गर्न उत्तरपश्चिम सिरियामा आफ्नो घर फर्केका छन्।
टर्की सिल्भेगोजु सीमा क्रसिङमा, सयौं सिरियालीहरू सोमबार बिहानैदेखि पार गर्न लाइनमा थिए। आफ्नी गर्भवती श्रीमती र ३ वर्षको छोरालाई छोड्ने मुस्तफा हन्नानले करिब ३५० जनालाई पर्खिरहेको देखेको बताए।
२७ वर्षीय कार इलेक्ट्रीशियनले भने कि उनको परिवार एन्टाक्यामा आफ्नो घर भत्किएपछि केही महिनाको लागि छोडेको थियो, अधिकारीहरूले उनीहरूलाई टर्की फर्कने मौका नगुमाई सिरियामा छ महिनासम्म बिताउन अनुमति दिने वाचा लिए।
“म चिन्तित छु कि उनीहरूलाई फिर्ता अनुमति दिइने छैन,” उनले भने। “हामी पहिले नै हाम्रो राष्ट्रबाट अलग भइसकेका छौं। के हामी अब हाम्रो परिवारबाट पनि अलग हुने हो? यदि मैले यहाँ पुनर्निर्माण गरे तर उनीहरू फर्कन सकेनन् भने, मेरो जीवन गुम्नेछ।”
