काठमाडौं, माघ २२। नेपाल विद्युत प्राधिकरणले लामो समयदेखि देशका अधिकांश भूभागमा सुख्खा मौसमका कारण नदीमा पानीको बहावमा भारी गिरावट आएका कारण विद्युत् उत्पादनमा उल्लेख्य कमी आएको जनाएको छ ।
प्राधिकरणका प्रबन्ध निर्देशक कुलमान घिसिङले खोलामा पानीको बहाव घटेपछि आन्तरिक उत्पादनमा भारी गिरावट आएको बताए । उहाँले हिउँदमा सामान्य दिनको तुलनामा प्राधिकरणको विद्युत उत्पादन एक तिहाइमा झरेको बताए।
घिसिङका अनुसार सरकारी स्वामित्वमा रहेको विद्युत प्राधिकरणले गत वर्ष हिउँदमा आफ्ना सञ्चालित विद्युत केन्द्रबाट दैनिक ६ सय मेगावाट विद्युत उत्पादन गर्ने गरेको थियो, जुन अहिले २ सय मेगावाटमा झरेको छ ।
‘कुल उत्पादन (निजी क्षेत्रको उत्पादन समेत) औसतमा २० प्रतिशतले घटेको छ,’ घिसिङले यस वर्ष सुख्खायाममा विद्युत उत्पादन विगत एक दशकयताकै सबैभन्दा कम भएको दाबी समेत गरे ।
वर्षा नहुँदा ४५६ मेगावाटको माथिल्लो तामाकोशी जलविद्युत आयोजनाको वास्तविक उत्पादनमा समेत कमी आएको छ । गत वर्ष यस वर्षको ११० मेगावाट उत्पादनको तुलनामा अहिले विद्युत उत्पादन ७५ मेगावाट मात्रै छ ।
नेपालमा स्थापित अधिकांश जलविद्युत आयोजना रन अफ रिभर प्रकारका छन् । मुलुकको कुल विद्युत उत्पादन क्षमता २ हजार २ सय मेगावाट पुगेको भए पनि अहिले उत्पादन क्षमताको ३५ प्रतिशत मात्रै रहेको छ ।
बिहीबार साँझ प्राधिकरणले एक हजार ६३४ मेगावाटको उच्चतम माग रेकर्ड गरेको थियो । न्यून उत्पादन भएकाले माग बढेको भन्दै प्राधिकरणले विद्युत वितरणमा राशन दिन थालेको हो । प्राधिकरणले बिहान र साँझको समयमा बढी माग भएका उद्योगलाई आपूर्तिमा कटौती गरेको घिसिङले बताए ।
माग र आपूर्तिबीचको खाडल बढेसँगै भारतबाट विद्युत् आयात पनि उल्लेख्य मात्रामा बढेको छ । प्राधिकरणका अनुसार दैनिक तीन करोड युनिट विद्युत् मागमध्ये करिब एक करोड युनिट विद्युत् भारतबाट आयात हुँदै आएको छ ।
