काठमाडौँ, कार्तिक ४ । काठमाडौंको ट्राफिक व्यवस्थापनमा सबैभन्दा ठूलो टाउकोदुखाइ बनिरहेको कोटेश्वर चोकको जाम हटाउन सरकारले फ्लाइओभर र सुरुङमार्ग बनाउने भएको छ । यसका लागि सरकारले करिब २५ अर्ब रुपैयाँ लगानी गर्ने भएको छ ।
सरकारले आर्थिक वर्ष २०७४/७५ को नीति तथा कार्यक्रममा यो परियोजना बनाउने घोषणा गरे पनि प्राविधिक रूपमा यसको टुंगो लागेको थिएन । जापानी सहयोग नियोग जाइकाले अध्ययन सकेपछि अब यो परियोजना अघि बढ्न सक्ने अवस्थामा पुगेको छ ।
त्यसैअनुसार सरकारले जडीबुटी-कोटेश्वर-तीनकुने खण्डमा फ्लाइओभर सुरुङमार्ग (अन्डरपास) सहितको संरचना बनाउने गरी ऋण सम्झौता गर्ने गृहकार्य गरिरहेको सडक विभागको विकास सहायता महाशाखाका प्रमुख तथा उपमहानिर्देशक डा. विजयकुमार जैसीले बताए ।
कोटेश्वरमा बिहान-बेलुकीको पिक आवरमा यहाँ यातायात साधनहरू जाम भएर २ देखि ३ घन्टासम्म रोकिनुपर्ने अवस्था छ । यो समस्या हल गर्ने उपाय सुझाउन सरकारले जापानी अन्तर्राष्ट्रिय सहयोग नियोग (जाइका) लाई जिम्मा दिएको थियो ।
सरकारले जाइकाले कोटेश्वरमा दिएको तीन प्राविधिक विकल्पमध्ये एउटा रोजेको उपमहानिर्देशक जैसीले बताए । विभागले तीनकुने चोक र जडीबुटीमा फ्लाइओभर बनाउने कोटेश्वर चोक सहित बीचको खण्डमा अन्डरपास बनाउने विकल्प रोजेको हो ।
जाइकाले दिएको पहिलो दुई विकल्प रिंगरोड जोड्ने ठूला पूर्वाधारहरू थिए । तीनकुनेपट्टबिाट बालकुमारी जाने रिंगरोडमा ९ अर्ब लागतमा १.३ किलोमिटर फ्लाइओभर बनाउने पहिलो विकल्प थियो । कोटेश्वर चोक वारपार गर्ने गरी २४ अर्ब १.२ किलोमिटरको दुईतर्फी सुरुङमार्ग बनाउन सकिने दोस्रो विकल्प थियो ।
फ्लाइओभर सहित तीनकुने-जडीबुटी दुईतर्फी सुरुङमार्ग तेस्रो विकल्प थियो । करिब २४ अर्ब लागतको यो परियोजना तयार गर्दा रिंगरोडको आवतजावत रोकावटरहित हुने जाइकाको अध्ययनले देखाएको थियो । यही तेस्रो विकल्प रोज्दै सरकारले जाइकासँग यसका लागि ऋण लिन तयारी गरिरहेको हो ।
‘नागढुंगा सुरुङमार्गको काम अब सकिने चरणमा पुग्दा जाइकासँग कोटेश्वर-जडीबुटी खण्डको सुरुङमार्ग परियोजना अघि बढाउन लागेका छौं’ उनले भने, ‘कोटेश्वरको जाम हटाउने गरी तयार भएको अवधारणालाई जापान सरकारको सहुलियतपूर्ण ऋण सहयोगमा अघि बढाउन खोजेका हौं ।’
जाइकाले २०७६ को कात्तिक महिनामा नै अध्ययनको प्रारम्भिक प्रतिवेदन प्रस्तुत गरेको थियो । त्यसैअनुसार जाइकाले अन्तिम प्रतिवेदन दिएको छ । सोही अनुसार अब छिट्टै ऋण सम्झौता हुने विकास सहायता महाशाखा प्रमुख जैसीले बताए ।
उपमहानिर्देशक जैसीका अनुसार मनोहरा पुलदेखि पेप्सीकोला मोडिने चोकसम्म फ्लाइओभर बन्ने छ । जडीबुटीबाट तीनकुनेको मुनिभैरव मन्दिर छेउसम्म ६०० मिटरको सुरुङ बन्नेछ । यो सुरुङ विमानस्थलको रनवे-सिग्नल दिने लाइट राखिएको क्षेत्रभन्दा मुनि भएर खनिनेछ ।
सुरुङले रन-वे तर्फको भाग छुने छैन । तीनकुनेको मुनिभैरव मन्दिरसम्म बन्ने सुरुङमार्गको मुखमा फ्लाइओभर जोडेर त्यसलाई बाग्मती पुलसम्म ल्याउने योजना छ । यसअनुसार दुवैतर्फ गरेर करिब ५०० मिटरको फ्लाइओभर पनि बनाइनेछ ।
‘सुरुङ खन्न दिन नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले केही शर्तहरू राखेको छ, सुरुङ खन्न नदिने भनेको छैन’ जैसीले भने, ‘अहिलेसम्म चर्चा मात्रै भएको यो सुरुङमार्ग अब बन्छ ।’
सूर्यविनायक-धुलिखेल सडकखण्ड विस्तारको परियोजनामा नेपालले जाइकाको प्रस्ताव अस्वीकार गरेपछि जापान सरकारले नागढुंगा सुरुङमार्गपछि ठूलो सडक परियोजनामा लगानी गरेको छैन ।
जापानले सन् २०१६ मा नागढुंगा सुरुङमार्गका लागि ऋण सहायता उपलब्ध गराएपछि सडक पूर्वाधारमा अर्को ठूलो ऋण दिएको छैन । १६ किलोमिटर सडक विस्तारको योजनाअघि बढाउन अध्ययन गर्दागर्दै तत्कालीन भौतिक पूर्वाधारमन्त्री रघुवीर महासेठले परियोजना महँगो गराएको भन्दै जाइकासँग असन्तुष्टि राखेका थिए । त्यसपछि जाइकाले सडकका नयाँ परियोजनाबारे छलफल अघि बढाउन इच्छा देखाएको थिएन ।
अब भने जाइकासँग विश्वासको वातावरण बनेको र कोटेश्वरमा फ्लाइओभर र सुरुङमार्ग सहितको पूर्वाधार बनाउन लागिएको भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्रालयका अधिकारीहरू बताउँछन् ।
