काठमाडौं, पुष २४ । ट्राफिक प्रहरीले तीन साताको अवधिमा काठमाडौं उपत्यकामा प्रदूषण गर्ने एक सयभन्दा बढी सवारीसाधनलाई नियन्त्रणमा लिएको छ । उत्सर्जन परीक्षणहरू अनियमित नमूनाको आधारमा उपत्यकाको व्यस्त ट्राफिक चोकहरुमा सञ्चालन गरिएको थियो। सार्वजनिक तथा निजी सवारी साधनको चेकजाँच गरिएको थियो । अधिकारीहरूले जाँच गरेका १८१ सवारी साधनहरूमध्ये १०० उत्सर्जन परीक्षणमा जान असफल भएका छन्।
उत्सर्जन परीक्षणमा उत्तीर्ण नहुने सवारी साधनलाई कानुनी कारबाहीका लागि वातावरण विभागमा पठाइएको काठमाडौं उपत्यका ट्राफिक प्रहरी कार्यालयले जनाएको छ । “हालसालै, पुष १ गतेदेखि काठमाडौं उपत्यकामा कुनै पनि व्यक्तिको सवारी साधनले अचानक जाँच गर्दा उत्सर्जन परीक्षणमा उत्तीर्ण हुन सकेन भने एक लाख रुपैयाँसम्म जरिवाना गर्न सक्ने चेतावनी दिईएको थियो,” ट्राफिक प्रहरी प्रवक्ता एसएसपी राजेन्द्रप्रसाद भट्टले भने।
विभागले सार्वजनिक सूचना जारी गर्दै उत्सर्जन स्तरलाई अनुमतियोग्य सीमाभित्र राख्न आवश्यक मर्मत तथा मर्मत व्यवस्थाका आधारमा यातायात व्यवस्था कार्यालयबाट उत्सर्जन क्लियरन्स लिएर मात्रै सवारी साधन सडकमा ल्याउन सबैमा अपिल गरेको छ ।
वातावरण संरक्षण ऐन २०१९ ले डिओईका महानिर्देशकलाई मुद्दाको गम्भीरताका आधारमा प्रदूषकहरूलाई रु १,००,००० सम्म जरिवाना लगाउने अधिकार दिन्छ।
जाडो मौसममा प्रायः फोहोर र दाउराको खुला जलाउने र सवारीसाधनको अत्यधिक उत्सर्जनका कारण वायुमण्डलमा धुवाँको बाक्लो तह बन्ने हुँदा वायु प्रदुषण बढ्छ। बाक्लो धुवाँले सूर्यको किरणलाई अवरुद्ध गर्ने हुनाले, तापक्रम घटेकोले चिसो हावालाई तल्लो तहमा साना प्रदूषकहरू छोडेर जान्छ। तिनीहरू खाली गर्न सकिन्छ र वर्षाले मात्र धोइन्छ।
सरकारले लागू गरेको सवारीसाधनको उत्सर्जन मापदण्डअनुसार नेपालमा सन् १९८० मा वा त्यसभन्दा अघि दर्ता भएका चारपाङ्ग्रे सवारीसाधनका लागि अनुमति दिइएको स्तर कुल उत्सर्जनको कार्बन मोनोअक्साइडको ४.५ प्रतिशत र हाइड्रोकार्बन सांद्रताको १,००० पार्ट्सभन्दा बढी हुनु हुँदैन। १९८१ पछि देशमा दर्ता भएका चार पाङ्ग्रे सवारीहरूले कुल उत्सर्जनको तीन प्रतिशतभन्दा बढी कार्बन उत्सर्जन गर्नु हुँदैन र १,००० पीपीएम भन्दा कम हाइड्रोकार्बन उत्सर्जन गर्नुपर्छ।
त्यसैगरी, दुई पाङ्ग्रे सवारी साधनहरूले कुल उत्सर्जनको ४.५ प्रतिशतभन्दा बढी कार्बन उत्सर्जन गर्न नपाइने हुँदा तिनीहरूको पीपीएम हाइड्रोकार्बन ७,८०० भन्दा कम हुनुपर्छ।
